Divân-ı Hikmet’te İkilemeler Üzerine

Abstract views: 438 / PDF downloads: 584

Authors

  • Hüseyin YILDIZ

Keywords:

Divan-ı Hikmet, ikilemeler, Karahanlı Türkçesi, Çağatay Türkçesi, Ahmed Yesevi

Abstract

Hoca Ahmet Yesevî, 12. yüzyılda Batı Türkistan’da yaşamış mutasavvıf bir şâirdir. Onun yazdığı şiirlere hikmet, şiirlerinin toplandığı kitaba da Dîvân-ı Hikmet adı verilir. Ahmed Yesevî’nin şiirlerini Karahanlı Türkçesiyle yazmıştır. Fakat, Yesevî’nin hikmetlerini toplayan yazmaların hepsi de çok sonraki asırlarda, 16. asırdan itibaren istinsah edilmiştir. Bu yüzden dil bakımından Karahanlı devri Türkçesine tam olarak uymazlar, değişik saha ve devirlere ait dil hususiyetleri gösterirler. Dîvân-ı Hikmet’teki şiirlerin hepsi de Ahmed Yesevî’ye ait değildir. Halifeleri tarafından yazılmış pek çok şiir ona mal edilmiştir. Divanı Hikmet tüm bu tesir ve karışmalara rağmen dil bakımından değilse bile edebî bakımdan Karahanlı devrine ve 12. yüzyıla ait kabul edilir. Dîvân-ı Hikmet’i oluşturan hikmetlerin çoğu koşma tarzında kafiyelenmiş ve hece vezniyle yazılmış dörtlükler tarzındadır, ancak mesnevî tarzında yazılmış münâcat ve nât ile gazeller de bulunmaktadır. Dîvân-ı Hikmet üzerine birtakım metin neşirleri olsa da, kapsamlı dil çalışmaları bulunmamaktadır. Şüphesiz ki Dîvân-ı Hikmet farklı
dönemlerde istinsah edildiğinden dolayı; fonetik, morfolojik, semantik ve leksikolojik araştırmalar için önem arz etmektedir. Bu çalışmada Divân-ı Hikmet üzerine yapılan metin neşirlerinden hareketle, eserdeki ikilemelerin tespiti ve tasnifi yapılarak, bu veriler üzerinden değerlendirmeler ortaya konacaktır

Downloads

Published

2019-06-20

How to Cite

YILDIZ, H. (2019). Divân-ı Hikmet’te İkilemeler Üzerine. International Journal of Social and Economic Sciences, 1(1), 41–46. Retrieved from https://www.ijses.org/index.php/ijses/article/view/13

Issue

Section

Articles